Các Phương Pháp Tưới Nước Trong Nông Nghiệp

Phương pháp tưới tiêu đóng một vai trò quan trọng trong bất kỳ hoạt động canh tác cây trồng nông nghiệp nào. Chúng ta nên biết về các kiểu tưới khác nhau phù hợp với từng loại cây trồng để đặt năng suất cao nhất của cây trồng. 

Bạn có thể chọn các cách tưới cho cây trồng sao cho phù hợp dựa trên loại đất, khí hậu tại địa phương, cách quy hoạch ruộng vườn và nguồn nước sẵn có. Có thể chia cách tưới tiêu thành hai kiểu chính đó là: tưới theo cách truyền thống và phương pháp tưới hiện đại.

Phương pháp tưới truyền thống

Đây là phương pháp có từ lâu đời và phổ biến nhất, được sử dụng ở hầu hết các quốc gia từ nhiều thế kỷ trước. Tưới truyền thống bao gồm 4 loại phương pháp để cung cấp nước cho cây trồng được liệt kê dưới đây.

 

Phương pháp tưới ngập

Đây là cách tưới này bao gồm việc mở một kênh dẫn nước đến đồng ruộng để nước chảy tự do theo mọi hướng của khu đất. Nước chảy tràn và bao phủ toàn bộ bề mặt đất.

Phương pháp này là phương pháp kém hiệu quả nhất vì chỉ khoảng 20 đến 25% lượng nước được cây trồng sử dụng. Phần còn lại của nước sẽ mất đi khi nguồn nước chảy tràn ra khỏi khu đất, nước bị thấm và bay hơi.

 

Tưới ngập chỉ phù hợp với các loại cây trồng ưa nước như lúa nước, đậu hà lan, cỏ linh lăng… Phương pháp này không phù hợp với các loại cây nông nghiệp nhạy cảm với điều kiện ngập úng.

♦ Ưu điểm:

• Đất nông, trũng là thích hợp nhất cho phương pháp này.
• Chi phí thiết lập và chi phí vận hành thấp hơn khi so sánh với các phương pháp khác.

♦ Nhược điểm:

• Một lượng nước rất lớn bị lãng phí khi sử dụng phương pháp này.
• Điều này sẽ gây xói mòn đất quá mức trên những vùng đất dốc hoặc khu ruộng cao.
• Sẽ thường xuyên bón phân cho khu đất do đất bị xói mòn thường xuyên.
• Phương pháp này khuyến khích sự phát triển của cỏ dại.

Phương pháp tưới nước theo luống

Trong kỹ thuật tưới này, khu ruộng được san bằng và chia thành các luống nhỏ có độ cao từ 20cm đến 30cm. Các kênh tưới nhỏ được thiết kế giữa 2 hàng luống liền nhau. 

Phương pháp tưới này có thể được dùng với nhiều loại đất khác nhau ngoại trừ đất cát và thích hợp với nhiều loại cây loại rau và cây ăn trái.

♦ Ưu điểm:

• Với phương pháp này, có thể mang lại nhiều diện tích canh tác hơn với chi phí tưới tiêu thấp hơn.
• Kỹ thuật tưới này cần ít nhân công cho việc tưới nước cho cây trồng hơn.
• Kỹ thuật tưới này ít gây xói mòn hơn so với tưới ngập.

♦ Nhược điểm:

• Phương pháp này cũng cần nguồn cung cấp nước lớn.
• Đất phải được san phẳng để phân phối nước đồng đều.
• Chi phí ban đầu của phương pháp này khá cao vì nó đòi hỏi phải san lấp mặt bằng.
• Hệ thống thoát nước nên được quan tâm và thực hiện trước trong phương pháp này.

 

Phương pháp tưới theo lưu vực

Cách tưới này này phù hợp cho các loại cây ăn quả hoặc cây trồng lâu năm, cây có bộ rễ lớn. Trong kỹ thuật tưới này, chúng ta sẽ tạo một bệ nâng được gọi là “bồn” được tạo hình vòng tròn hoặc hình vuông… xung quanh gốc cây. 

Bồn đất có công dụng giữ nước để cung cấp cho cây trồng, độ cao của bồn đất phụ thuộc vào lượng nước cần cung cấp cho từng loại cây trồng.

 

Phương pháp này thích hợp với các loại cây trồng lâu năm có giá trị kinh tế cao, các khu vực địa hình đất bằng phẳng và thích hợp với các loại đất khác nhau.

♦ Ưu điểm:

• Với phương pháp này, có thể chủ động lượng nước tưới cho cây tùy vào điều kiện thời tiết.
• Phương pháp này giúp tiết kiệm và tránh lãng phí lượng nước tưới.
• Sẽ không có hiện tượng xói mòn đất.

♦ Nhược điểm:

• Phương pháp tưới này không phù hợp với tất cả các loại cây trồng.
• Với cách tưới này có thể khuyến khích bệnh lây lan trên cây.
• Dự kiến ​​chi phí làm bồn đất chứa nước ban đầu sẽ cao.

 

Phương pháp tưới hiện đại

Phương pháp tưới phun

Đây là phương pháp tưới bằng cách phun nước từ dưới mặt nước lên tán cây qua hệ thống máy bơm, ống dẫn nước với các vòi phun cố định, tự động xoay được với góc 360o , được đặt cao khỏi mặt đất 0,5-1,0m, thường áp dụng tưới cho cây con trong vườn ươm dưới dạng phun sương hay phun mù.

 

Tưới phun cũng có thể dưới hình thức vòi phun hạt to di động cầm tay dùng để tưới cây ăn quả vào những ngày nắng nóng (phun vào 16-18 giờ chiều) để tăng ẩm độ không khí, giảm độ nóng cho quả, cho cây, chống hiện tượng rụng quả do thời tiết khắc nghiệt.

♦ Ưu điểm:

• Hệ thống tưới phun giúp phân phối nước đồng đều trên toàn cây trồng.
• Bạn có thể thực hiện hệ thống này ở hầu hết các loại đất khác nhau.
• Hệ thống này giúp tiết kiệm lượng nước tưới so với các phương pháp truyền thống.
• Lượng nước tưới từ vòi phun có thể được kiểm soát theo từng nhu cầu của các loại cây trồng khác nhau hoặc theo từng giai đoạn phát triển của cây trồng.

♦ Nhược điểm:

• Chi phí thiết lập ban đầu rất cao.
• Hệ thống tưới phun có thể cần tiêu thụ một lượng điện năng nhất định.
• Bạn có thể gặp vấn đề với đầu phun bị tắc, điều này cần phải kiểm tra và bảo trì thường xuyên.
• Chi phí vận hành và bảo trì trong tưới phun mưa rất cao.
• Kỹ thuật tưới này chỉ phù hợp với các loại cây trồng có giá trị kinh tế cao.

 

Phương pháp tưới nhỏ giọt

Đây là một hệ thống tưới tiêu được phát triển và sử dụng phổ biến trong thời gian gần đây. Tưới nhỏ giọt còn được gọi là “Trickle Irrigation” ban đầu được phát triển ở Israel, nơi phát triển nông nghiệp ở những khu vực khan hiếm nước. 

Trong hệ thống tưới này, một ít nước được tưới đều đặn dưới dạng các giọt nước thông qua các vòi phun nối với các ống rải trên đất để tưới cho một khu vực diện tích rất nhỏ xung quanh gốc cây trồng.

 

Đây là phương pháp tưới hiện đại, thường được áp dụng đối với những vườn cây ăn trái đặc sản có hiệu quả kinh tế cao ở những vùng thiếu nước tưới. Cách tưới này tiết kiệm lượng nước tối đa. Đất không bị gí chặt, giữ nguyên hiện trạng kết cấu đất, đất không bị bào mòn, phân bón không bị rửa trôi. 

♦ Ưu điểm:

• Bạn có thể tiết kiệm tối đa lượng nước cần cung cấp cho cây trồng trong hệ thống nhỏ giọt.
• Sử dụng phương pháp này, bạn có thể kiểm soát lượng nước và khoảng thời gian tưới cho cây.
• Hệ thống tưới nhỏ giọt cho phép bạn có thể bón phân với hình thức hòa vào nước tưới trực tiếp vào vùng rễ cây.
• Hệ thống nhỏ giọt có thể kiểm soát rất tốt sự phát triển của cỏ dại, và duy trì độ ẩm thấp trong đất.

♦ Nhược điểm:

Nhược điểm lớn nhất của phương pháp tưới này chi phí đầu tư ban đầu rất cao. Chỉ phù hợp với những loại cây trồng có giá trị kinh tế cao hoặc quy mô trồng trọt lớn để đảm bảo lợi nhuận mang lại trong hoạt động canh tác.

 

Trên đây là một số phương pháp tưới tiêu cho cây thường được áp dụng ở Việt Nam. Tùy vào điều kiện kinh tế đầu tư và quy mô cũng như điều kiện khí hậu thổ nhưỡng mà bà con có thể lựa chọn một phương pháp tưới tối ưu nhất cho hoạt động trồng trọt của mình. Tiếp tục đồng hành cùng AZ Farming vì một nền nông nghiệp sạch nhé!

♦ Những loại cây thích hợp trồng trên đất cát

♦ Những loại cây thích hợp trồng trên đất thịt