Thủy Canh, Nông Nghiệp Xanh
15 Loại giá thể tốt nhất cho thủy canh
Trong bài viết này, AZ Farming sẽ cung cấp cho bạn bảng phân tích về các loại giá thể trồng rau thủy canh phổ biến nhất.
Bài viết sẽ cung cấp cho bạn khái niệm về giá thể, những ưu điểm và nhược điểm của từng loại giá thể phổ biến để bạn có thể chọn loại phù hợp với điều kiện, sở thích và phù hợp với mô hình thủy canh của mình.
#1 Giá thể trồng rau thủy canh là gì?
Giá thể trồng cây thủy canh là một loại vật liệu dùng để tạo môi trường cho cây phát triển, cũng như cố định cây trồng trong canh tác thủy canh. Mặc dù trồng thủy canh không cần đất, nhưng điều này không có nghĩa là không có gì để hỗ trợ cây trồng của bạn trong quá trình sinh trưởng của chúng.
Người trồng thủy canh có thể sử dụng các loại giá thể khác nhau để giúp hỗ trợ bộ rễ của cây và duy trì tỷ lệ nước / oxy tốt nhất cho cây. Bài viết này chia sẻ các loại giá thể được nhiều người sử dụng nhất.
#2 Tại sao giá thể quan trọng như vậy?
Giá thể tạo một môi trường để cung cấp cho rễ cây độ ẩm và oxy, không khí mà cây trồng cần. Nó cũng hỗ trợ cố định cây và giữ cây trồng thẳng đứng, không bị nghiêng đổ trong quá trình phát triển.
Một vai trò khác của giá thể là cho phép rễ cây tiếp xúc tối đa với chất dinh dưỡng. Người ta sẽ làm ẩm giá thể bằng dung dịch thủy canh. Và giá thể ướt sẽ chuyển dinh dưỡng đến hệ thống rễ của cây trồng.
Việc sử dụng các vật liệu khác không phải là đất để làm giá thể trồng thủy canh giúp bạn bớt lo lắng hơn về các loại sâu bệnh gây hại thường có trong đất trồng tự nhiên. Điều này cho phép cây trồng thủy canh phát triển tốt hơn.
Bạn có thể đã nghe một số giá thể trồng trọt như xơ dừa, cát, sỏi, than bùn rêu, đá trân châu . . . Mỗi loại đều có ưu và nhược điểm của nó. Chọn một vật liệu thích hợp là một nhiệm vụ thực sự quan trọng trong canh tác thủy canh.
#3 Tiêu chuẩn đánh giá một giá thể tốt
Bỏ qua tất cả các yếu tố khách quan, một giá thể trồng thủy canh lý tưởng là loại vật liệu hội đủ các yếu tố như:
- Được làm từ hữu cơ, có thể phân hủy sinh học và thân thiện với môi trường
- Có khả năng giữ nước và thoáng khí tốt.
- Có khả năng trao đổi cation trung bình để giữ chất dinh dưỡng.
- Giúp bảo vệ thực vật khỏi sự thay đổi độ pH của dung dịch thủy canh theo thời gian.
- Giá thành không quá đắt và dễ tìm tại địa phương.
- Đủ nhẹ và dễ dàng di chuyển.
Tất nhiên, thật khó để tìm thấy một vật liệu đáp ứng tất cả các tiêu chí như trên. Tuy nhiên trong bài đăng này, AZ Farming sẽ cung cấp cho bạn thông tin chi tiết cần thiết về các loại giá thể phổ biến nhất được sử dụng, được nhiều người làm vườn đánh giá cao. Những ưu điểm và nhược điểm của từng loại vật liệu này.
#4 15 loại giá thể trồng thủy canh tốt nhất
1. Đá trân châu
Perlite còn thường gọi là đá trân châu, là một loại giá thể rất phổ biến đã được sử dụng trong trồng rau thủy canh từ nhiều năm trước.
Là một vật liệu tự nhiên, một dạng thủy tinh núi lửa, đá trân châu được tạo ra dưới nhiệt độ cao và nhanh chóng. Trong cấu trúc của loại đá này có vô số bong bóng li ti nổ ra như bỏng ngô. Vì vậy, nó rất nhẹ và xốp.
Perlite là một lựa chọn tốt cho hệ thống thủy canh kiểu bấc. Nhưng vì tính chất xốp và nhẹ của nó, bạn không nên sử dụng phương tiện này cho các hệ thống có dòng nước nhanh và mạnh như hệ thống thủy canh ngập và rút nước. Nó có thể bị rửa trôi nhanh chóng và dễ dàng.
Có khả năng giữ không khí rất tốt, có độ pH trung tính, nhưng dễ chảy nên đá trân châu hiếm khi được sử dụng một mình. Mọi người thường trộn nó với các chất trồng khác như trùn quế, xơ dừa . . .
Ưu điểm
- Đá trân châu không đắt
- Trọng lượng nhẹ
- Khả năng giữ khí cao.
- Có thể tái sử dụng nhiều lần
Nhược điểm
Nhẹ, không phù hợp với một số loại hệ thống thủy canh nhất định.
Giá thể đá trân châu thường được sử dụng được trong hệ thống thủy canh bấc, nhỏ giọt và hệ thống khí canh.
2. Xơ dừa
Xơ dừa và “mụn dừa” là sản phẩm phụ của ngành công nghiệp dừa. Người ta làm nó từ vỏ nâu của trái dừa..
Điều làm cho loại vật liệu này là một trong những giá thể trồng trọt hiệu quả nhất cho thủy canh là vì nó hoàn toàn hữu cơ, có tính trơ cao và giữ nước rất tốt. Xơ dừa cũng có khả năng giữ nước và không khí tốt.
Xơ dừa thân thiện với môi trường và có thể tái tạo. Vật liệu không sử dụng có thể được chuyển đến nơi xử lý hoặc được làm phân trộn hữu cơ.
Những ưu điểm này làm cho dừa trở thành một vật liệu được sử dụng phổ biến cho Thủy canh gần đây.
Xơ dừa có thể được sử dụng một mình hoặc trộn với các chất trồng khác như đá trân châu, viên đất sét nung. Công thức phổ biến được nhiều người trồng thủy canh sử dụng là 50% xơ dừa và 50% viên đất sét.
Ưu điểm
- Khả năng giữ nước và sục khí tuyệt vời
- Chất hữu cơ
- Thân thiện với môi trường
- Giá cả phải chăng, dễ tìm mua tại địa phương
Nhược điểm
- Không bị nén sau vài lần sử dụng.
- Không thoát nước tốt, nên thường bị trộn lẫn với các vật liệu khác.
Có thể được sử dụng xơ dừa trong hệ thống thủy canh nhỏ giọt, hệ thống nuôi nước sâu, hệ thống ngập và rút nước hay trong khi canh.
3. Vermiculite
Vermiculite là một dạng khoáng chất dạng lớp ngậm nước giống như mica.
Vermiculite là một giá thể trồng tuyệt vời. Nó không độc hại, vô trùng, chịu ẩm và có độ pH gần như trung tính. Hơn nữa, vật liệu này rất nhẹ và có khả năng giữ nước rất tốt. Tuy nhiên, độ thoáng khí của vật liệu này kém.
Loại giá thể này cũng có khả năng trao đổi cation rất lớn, giúp giữ các chất dinh dưỡng tốt. Có nhiều loại vermiculite khác nhau, vì vậy hãy ghi nhớ điều đó và chọn vật liệu chính xác cho mục đích thủy canh.
Vermiculite thường được trộn với đá trân châu vì hai phương tiện này bổ sung cho nhau khá tốt – đá trân châu thoát nước rất nhanh trong khi vermiculite giữ ẩm.
Chúng thường được kết hợp theo công thức 50/50, giúp hỗn hợp không bị rửa trôi trong hệ thống thủy canh có dòng chảy mạnh.
Có thể được sử dụng trong hệ thống nhỏ giọt, hệ thống khí canh.
Ưu điểm
Giữ nước và chất dinh dưỡng tốt
Nhược điểm
- Khả năng thoát nước kém
- Nguy cơ gây thiếu oxy cho cây trồng
- Khó tìm mua và giá thành tương đối cao
4. Bông khoáng Rockwool
Rockwool hay còn gọi là bông khoáng rockwool. Những người trồng thủy canh sẽ không thấy lạ khi nghe về loại vật liệu này. Vì bông rockwool đã được sử dụng rộng rãi trong những năm gần đây, phần lớn ở các hệ thống thủy canh thương mại thường sử dụng loại giá thể này. Và vật liệu này đã được chứng minh là khá hiệu quả, do đó nó trở nên phổ biến.
Rockwool sở hữu nhiều lợi ích của một giá thể thủy canh lý tưởng như khả năng miễn dịch với vi khuẩn, giữ nước và không khí tốt. Điều này bảo vệ cây trồng của bạn không bị thiếu nước và dung dịch dinh dưỡng, nó cũng cung cấp cho rễ cây một lượng oxy có sẵn liên tục.
Tuy nhiên, có một lưu ý về độ pH khi sử dụng rockwool. Độ pH tự nhiên của vật liệu này thường cao, vì thế nó có thể làm thay đổi độ pH của dung dịch dinh dưỡng. Ngăn chặn điều này bằng cách ngâm phương tiện này vào nước cân bằng pH trước khi sử dụng.
Một nhược điểm khác là rockwool không thể phân hủy và không thân thiện với môi trường không bền vững. Nhưng nhìn chung, rockwool là một chất trồng có hiệu quả cao.
Ưu điểm
- Khả năng hấp thụ nước và sục khí tuyệt vời
- Giá rẻ, dễ tìm mua
Nhược điểm
- Không thân thiện với môi trường
- Không tốt cho sức khỏe.
- Làm xáo trộn độ pH của dung dịch dinh dưỡng.
Bông khoáng có thể được sử dụng trong các hệ thống thủy canh nhỏ giọt, hệ thống dòng chảy, hệ thống kỹ thuật màng dinh dưỡng. . . Hầu hết mọi hệ thống ngoại trừ hệ thống nuôi nước sau.
5. Viên đất sét nung
Viên nén đất sét hoặc hydroton (còn được gọi là LECA (vật liệu đất sét nở nhẹ) là những quả bóng tròn nhỏ, có kích thước bằng viên bi. Chúng được tạo ra bằng cách nung nóng các viên đất sét.
Nhìn chung, đây là một giá thể trồng thủy canh tuyệt vời và hiệu quả.
Những viên đất sét rất nhẹ vì tính chất xốp của nó. Tuy nhiên, chúng vẫn đủ nặng để hỗ trợ mạnh mẽ cho cây trong quá trình phát triển và có khả năng hút chất dinh dưỡng tuyệt vời cho rễ cây.
Hình dạng tròn và xốp làm cho các viên đất sét trở thành một môi trường lý tưởng cân bằng nước và oxy. Vật liệu này có pH trung tính nên có thể tái sử dụng. Mọi người có thể làm sạch, khử trùng và tái sử dụng nó.
Một số những nhược điểm của loại giá thể này:
Viên đất sét không phải là vật liệu giữ nước tốt khoảng cách giữa mỗi viên khá lớn. Chúng sẽ ráo nước và khô nhanh.
Ngoài ra, viên nén đất sét vẫn nặng hơn và có giá thành cao hơn so với các loại giá thể truyền thông khác.
Ưu điểm
- Có thể tái sử dụng, bền vững.
- Thoát nước hiệu quả và giữ không khí.
- Giữ chất dinh dưỡng tốt
- Có môi trường pH trung tính
Nhược điểm
- Khả năng giữ ẩm kém
- Đắt hơn các loại giá thể khác
Giá thể viên nén đất sét nung có thể được sử dụng trong hệ thống thủy canh nhỏ giọt, hệ thống ngập và rút nước, hệ thống nuôi cấy nước sau.
6. Oasis Cubes
Oasis Cubes là một loại vật liệu có thể làm giá thể thủy canh tương tự như bông khoáng Rockwool. Chúng có dạng tấm lớn chia thành nhiều ô.
Người làm vườn thường sử dụng loại vật liệu này chủ yếu làm môi trường ươm cây con hoặc giâm cành của cây, không phải như một chất trồng đầy đủ.
Giá thể này có môi trường là pH trung tính. chúng hấp thụ nước và không khí khá tốt, điều này rất cần thiết cho sự nảy mầm của hạt giống hoặc cành giâm.
Ưu điểm
- Giá thành rẻ
- Giữ nước và không khí tốt
Nhược điểm
- Không phải chất hữu cơ
- Không bền vững
- Chỉ hiệu quả khi sử dụng cho giai đoạn nảy mầm và phát triển cây con.
7. Miếng bọt biển khởi động
Bọt biển khởi động là một thuật ngữ dùng để chỉ một loại vật liệu được làm từ vật chất hữu cơ để dùng làm giá thể trồng cây thủy canh.
Loại giá thể này khá phổ biến ở nước ngoài, tuy nhiên ở Việt Nam ít được sử dụng.
Để đảm bảo tạo ra một loại bọt biển khởi động tốt, chúng nên được làm từ vật liệu giữ ẩm tốt, không dễ bị úng, mềm để cho phép rễ phát triển và dẫn động qua phần đáy tơi xốp.
Ưu điểm
- Vật liệu tuyệt vời để ươm cây con và nhân giống
- Bền vững, thân thiện với môi trường (tùy thuộc vào vật liệu được sử dụng)
Nhược điểm
- Thích hợp để ươm hạt giống, hoặc nhân bản vô tính.
- Tương đối đắt, khó tìm mua
8. Vỏ trấu
Trấu là sản phẩm phụ của cây lúa và bạn có thể tận dụng tốt loại vật liệu này cho việc trồng không thủy canh.
Lưu ý không sử dụng vỏ trấu tươi vì chúng chưa được khử trùng và có nguy cơ chúng mang trong mình vi sinh vật, sâu bệnh gây hại và các hạt cỏ dại. Tốt hơn nên sử dụng vỏ trấu đã được làm khô và sạch.
Vỏ trấu có khả năng thoát nước tốt. Một nhược điểm là vật liệu này bị phân hủy sau một thời gian, vì vậy nên thay thế rất thường xuyên.
Ưu điểm
- Hoàn toàn hữu cơ
- Giá rẻ
Nhược điểm
- Phân hủy theo thời gian
- PH không trung tính
9. Đá bọt
Đá bọt có thể có màu trắng, xám nhạt hoặc vàng nhạt, tùy thuộc vào khoáng chất của khu vực hình thành chúng. Nhưng thông thường, đá bọt có màu sẫm hơn đá trân châu.
Đây là một loại đá nhẹ, xốp, chậm phân hủy và giữ không khí tốt do có khoảng cách giữa các hạt. Đá bọt có khả năng giữ nước tốt, nhưng không tốt bằng vermiculite.
Ưu điểm
- Trọng lượng nhẹ.
- Khả năng giữ không khí tuyệt vời
Nhược điểm
Nhẹ, để bị chảy trôi cho một số hệ thống thủy canh
10. Đá tăng trưởng
Giá thể này rất nhẹ, có độ xốp cao và hơn hết là nó có khả năng thông khí rất tốt, và duy trì độ ẩm trung bình cho bộ rễ.
Nếu sử dụng loại giá thể này bạn nên rửa sạch chúng, loại bỏ các bụi bám trên bề mặt đá trước khi đưa vào hệ thống thủy canh.
Giá thể này lý tưởng để sử dụng một mình hoặc trộn vào than bùn, xơ dừa và các chất trồng khác.
Ưu điểm
- Trọng lượng nhẹ
- Khả năng thoáng khí tốt
- Bền vững
Nhược điểm
- Bám vào một số rễ, có thể gây hại cho rễ đối với một số loại cây trồng.
- Chứa nhiều bụi.
- Đắt hơn các vật liệu khác.
11. Mùn cưa
Mùn cưa là sản phẩm phụ của các xưởng cưa xưởng gỗ. Vật liệu này nhẹ, nhưng giữ nước tốt. Mùn cưa có thể phân hủy sinh học nhưng sẽ phân hủy theo thời gian.
Mùn cưa không phải vật liệu có pH trung tính. Vì vậy, cần quan tâm hơn đến việc theo dõi độ pH cho hệ thống thủy canh của bạn.
Một lời cảnh báo là bạn nên biết mùn cưa của bạn được làm từ loại gỗ nào – loại gỗ đó có được xử lý hóa chất và bị ô nhiễm không?
Nhiều người trồng thủy canh không thích mùn cưa vì nó nén nhanh, thay đổi độ pH và có thể gây ô nhiễm cho dung dịch dinh dưỡng thủy canh.
Ưu điểm
- Là vật liệu hữu cơ
- bền vững.
Nhược điểm
- Thay đổi pH
- Phân hủy theo thời gian, và có thể gây ra vi khuẩn gây hại cây trồng.
12. Dăm gỗ - sợi gỗ
Cũng giống như mùn cưa, vụn gỗ hoặc sợi là sản phẩm từ gỗ. Vì vậy, chúng hoàn toàn hữu cơ, một lựa chọn tuyệt vời cho những người trồng trọt có tư duy thân thiện với môi trường.
Cũng giống mùn cưa bạn cần đảm bảo rằng dăm gỗ không bị ô nhiễm, hoặc chúng phải được khử trùng trước khi sử dụng.
Gỗ dăm giữ nước tốt. Nhưng nó không được nén chặt và dễ úng như mùn cưa.
Ưu điểm
- Hoàn toàn hữu cơ
- Có khả năng giữ nước tốt.
Nhược điểm
- Phân hủy sinh học
- Có thể chứa hóa chất.
- Có thể mang theo nấm, sâu bệnh gây hại.
13. Rêu than bùn
Những người yêu thích Làm vườn sẽ thấy vật liệu này khá quen thuộc như một chất giữ ẩm tuyệt vời và là vật liệu bền vững làm mềm đất hữu cơ.
Rêu than bùn cũng được sử dụng hiệu quả trong thủy canh khi dùng đơn lẻ, hoặc kết hợp với các vật liệu khác.
Đây là giá thể trồng thủy canh rất tốt vì khả năng giữ nước, giữ chất dinh dưỡng tốt. Rêu than bùn không bị nén chặt hoặc dễ bị hỏng. Những điều này giữ cho vòng đời của vật liệu kéo dài vài năm sử dụng.
Nhược điểm lớn nhất của loại vật liệu này là rêu than bùn không được coi là phương tiện tái tạo, và không thân thiện với môi trường.
Mọi người có thể trộn rêu than bùn với đá trân châu, vermiculite, hoặc các hạt xốp để tăng thêm khả năng thông khí và điều chỉnh PH của loại giá thể này.
Ưu điểm
- Giữ nước và chất dinh dưỡng tốt.
- Không chứa vi khuẩn có hại hoặc cỏ dại
Nhược điểm
- Không tái tạo, không thân thiện với môi trường.
- PH thấp, có tính axit.
- Tương đối đắt
14. Sỏi
Sỏi đã được sử dụng là giá thể trồng thủy canh từ khá sớm và thành công rực rỡ. Một trong những ứng dụng phổ biến là trong hệ thống dòng thủy canh dòng chảy.
Khoảng cách giữa mỗi hạt sỏi là khá lớn. Điều này giúp cung cấp không khí dồi dào cho rễ. Nhưng đồng thời, điều này cũng là nhược điểm vì giá thể không giữ nước tốt, có thể làm cho rễ cây nhanh chóng bị khô.
Ưu điểm
- Giá rẻ (hoặc miễn phí).
- Dễ tìm tại địa phương
- Có môi trường trung tính
- Bền, tái sử dụng nhiều lần
Nhược điểm
- Giữ nước kém, không thích hợp cho cây nặng rễ.
- Khối lượng nặng
15. Không khí
Nghe thật kỳ lạ, nhưng cây trồng thủy canh có thể sống mà không cần bất kỳ chất trồng nào. Trong một số hệ thống thủy canh như khí canh, rễ cây được treo tự do trong không khí và được giữ ẩm định kỳ bằng hơi nước và chất dinh dưỡng thông qua hệ thống giống như phun sương.
Vì vậy, nó có nghĩa là cây có thể phát triển trong không khí mà không có vấn đề gì miễn là bạn cung cấp đủ không khí, nước và chất dinh dưỡng.
Cây trồng trong không khí có một lợi thế lớn là rễ của chúng có thể tiếp cận với nhiều oxy.
Mặt khác, điều này làm cho thực vật hoàn toàn phụ thuộc vào cuộc sống của chúng vào hệ thống. Giả sử có sự cố cắt điện, máy bơm hoặc bộ đếm thời gian, bạn có thể đoán rằng rễ cây sẽ nhanh chóng bị khô và cây có thể chết.
Ưu điểm
Nhiều oxy.
Nhược điểm
Nguy hiểm cho khu vườn trong trường hợp mất điện, máy bơm, bộ hẹn giờ
Phần kết
Sau khi đọc hết bài chia sẻ này, bạn đã nắm rõ khái niệm và những đặc điểm cần thiết để đánh giá một vật liệu có thể trở thành giá thể trồng rau thủy canh hay không.
Bên cạnh đó, bạn AZ Farming cũng đã chia sẻ 15 loại giá thể phổ biến trong hoạt động canh tác thủy canh và những ưu nhược điểm của từng loại.
Hy vọng bài viết này có ích đối với những ai đang tìm hiểu về công nghệ thủy canh.
Tổng hợp 10 bài viết giúp bạn trở thành chuyên gia thủy canh
- Kiến thức trồng rau thủy canh tổng quan từ A đến Z
- 9 mô hình thủy canh [6 cơ bản + 3 nâng cao]
- 15 loại giá thể trồng cây thủy canh phổ biến
- Dung dịch thủy canh [tất cả những gì bạn cần biết]
- Đèn LED trồng cây thủy canh [ưu nhược điểm - cách chọn và thiết lập]
- Cách đo và duy trì độ pH của dung dịch thủy canh
- Hiểu về độ dẫn điện EC và tổng chất rắn hòa tan TDS trong dung dịch thủy canh
- +20 loại cây thích hợp trồng thủy canh tại nhà
- 4 sự cố phổ biến thường gặp trong khu vườn thủy canh của bạn
- Đèn LED vs đèn HPS trồng cây thủy canh [cái nào tốt hơn]
Xin Chào! Tôi là Bao Pham với sở thích nghiên cứu nông nghiệp tôi đã thành lập AZ Farming, với mong muốn đồng hành cùng những người yêu thích nông nghiệp và làm vườn…Cùng xây dựng một nền nông nghiệp xanh sạch hiện đại bền vững.