Rầy phấn trắng (Aleurodicus dispersus) là một loại sâu bọ khó trị và gây hại trên nhiều loại cây khác nhau từ lúa, rau màu, cây ăn trái, các loại hoa và cây cảnh… Trong bài viết này, hãy cùng AZ Farming tìm hiểu về đặc điểm nhận diện và cách phòng trị loài bọ phấn trắng này nhé!
#1 Rầy phấn trắng lá gì?
Rầy phấn trắng hay còn gọi là Bọ phấn trắng lớn, có tên khoa học Aleurodicus dispersus. Đây là một loài côn trùng cánh nửa trong họ Aleyrodidae, phân họ Aleurodicinae. Chúng được Dale Alan Russell miêu tả khoa học đầu tiên năm 1965.
Loài rầy này có nguồn gốc từ Trung Mỹ và khu vực Caribe và đã lan rộng đến nhiều khu vực nhiệt đới và cận nhiệt đới trên toàn thế giới, hiện nay nó đã trở thành một loài côn trùng gây hại phổ biến cho nền nông nghiệp.
Một số thông tin bạn cần biết về loài rầy phấn trắng:
| Tên khoa học | Aleurodicus dispersus |
| Tên thường gọi | Whitefly |
| Loài (species) | A. dispersus |
| Chi (genus) | Aleurodicus |
| Họ (familia) | Aleyrodidae |
| Bộ (ordo) | Hemiptera |
| Lớp (class) | Insecta |
| Ngành (phylum) | Arthropoda |
| Giới (regnum) | Animalia |
| Vòng đời | 21 – 43 ngày |
| Kích thước | Dài khoảng 1,5- 2mm |
#2 Đặc điểm nhận diện Rầy phấn trắng
Trứng: vòng đời 5 – 7 ngày, có hình quả lê, thon dài, bề mặt nhẵn bóng với chiều dài khoảng 0.2mm và chiều rộng khoảng 0.1mm. Trứng mới đẻ có màu trắng đục sau chuyển sang xám nhạt và khi sắp nở có màu xám đục.
Sâu non (ấu trùng): vòng đời 7 – 10 ngày, Rầy phấn trắng có 3 tuổi ấu trùng. Sâu non mới nở có màu vàng, hai mắt đen, có râu, xuất hiện chân bò. Sâu non lớn dài khoảng 1-1.5mm, hình bầu dục thấy rõ mắt, râu đầu, sống cố định và tạo các lớp phấn sáp trắng trên bề mặt lá.
Nhộng: vòng đời 3 – 8 ngày, nhộng có hình bầu dục, lớp vỏ bên ngoài cứng hơn, thân màu trắng đục hoặc ngả vàng. Ở giai đoạn này, nhộng tiết ra các loại chất sáp giúp chúng bám chặt hơn vào bề mặt lá.
Rầy trưởng thành: bọ phấn trắng trưởng thành giống như một loại Ngài nhỏ. Khi mới vũ hóa có màu vàng ánh, sau khi vũ hóa sẽ được phủ lên một lớp bụi phấn trắng, chiều dài cơ thể khoảng từ 1.5mm đến 2mm, sải cánh dài khoảng 3,6mm. Rầy phấn trắng cái sẽ đẻ trứng khi bắt đầu vũ hóa cho đến hết vòng đời của chúng.
#3 Dấu hiệu nhận biết bọ phấn trắng tấn công cây trồng
Rầy phấn trắng gây hại hầu hết ở các loại cây trồng từ cây lương thực, rau màu, cây ăn trái, các loại hoa và cây cảnh… Trong đó, một số loại cây thường bị loài rầy này tấn công như là: cây lúa, cây ổi, sầu riêng, cà chua, mãng cầu…
Gây hại trực tiếp: sâu non và rầy phấn trắng trưởng thành bám ở bề mặt dưới và trên của lá, đọt non và trái. Chúng chích hút nhựa lá, làm lá bị suy dinh dưỡng, héo úa, biến dạng như xoắn lá. Với mật độ rầy nhiều, bà con sẽ thấy một lớp như bụi phấn màu trắng trên lá và quả.
Gây hại gián tiếp: trong lúc chích hút nhựa cây, rầy phấn trắng bài tiết chất mật ngọt và lớp phấn trắng tạo điều kiện cho nấm, virus phát triển, làm đen bề mặt lá dẫn đến khả năng quang hợp giảm, năng suất cây trồng bị ảnh ảnh hưởng.
#4 Cách phòng và trị rầy phấn trắng
Phòng bọ phấn bằng biện pháp canh tác
• Vệ sinh đồng ruộng, tỉa bỏ các lá ở gốc để vườn cây thông thoáng hạn chế nơi ẩn nấp của rầy, dọn sạch tàn dư vụ trước. Tưới đủ ẩm trong mùa khô.
• Đối với vườn ươm hay các vườn rau nhỏ bà con có thể che phủ bằng màng nilon sẽ giúp hạn chế tối đa rầy phấn trắng tấn công cây.
• Không nên trồng cây quá dày, thường xuyên cắt tỉa bỏ những cành bị sâu bệnh, cành tược nằm khuất trong tán lá, cành già không có khả năng cho trái để vườn luôn thông thoáng.
• Dùng máy bơm nước có áp suất cao phun mạnh tia nước vào chỗ có nhiều rầy đeo bám sẽ có tác dụng rửa trôi bớt rầy.
Quản lý rầy phấn trắng bằng biện pháp sinh học
• Sử dụng bẫy dính màu vàng để bẫy rầy phấn trắng.
• Sử dụng các loại thiên địch như: kiến ba khoang, bọ rùa, bọ xít bắt mồi, bọ cánh ren và nhện ăn thịt.
• Dùng nước rửa chén pha với 1 lít nước trộn đều rồi cho vào bình xịt và phun lên những lá cây có nguy cơ mắc bệnh loại rầy này.
• Sử dụng tinh dầu neem, đây được xem là một loại chế phẩm sinh học tiêu diệt rầy phấn trắng hiệu quả.
Trị rầy phấn trắng bằng thuốc hóa học
Với mật độ bọ phấn trắng quá cao, không thể kiểm soát bằng các phương pháp sinh học thì bà con cần sử dụng các loại thuốc trừ sâu chuyên dụng để tiêu diệt loài rầy này. Một số loại thuốc trị rầy phấn trắng hiệu quả như: Pegasus 500SC, Brightin 4.0EC, Chess 50WG, Minecto Star 60WG.
Bọ phấn có tính kháng thuốc rất cao, vì thế bà con cần thường xuyên thăm vườn để phát hiện sớm phòng trị sớm để phát huy hiệu quả. Bà con cũng có thể kết hợp phun thêm các loại dầu khoáng.
Các loại sâu bọ côn trùng gây hại phổ biến
Xin Chào! Tôi là Bao Pham với sở thích nghiên cứu nông nghiệp tôi đã thành lập AZ Farming, với mong muốn đồng hành cùng những người yêu thích nông nghiệp và làm vườn…Cùng xây dựng một nền nông nghiệp xanh sạch hiện đại bền vững.