Rầy nâu hại lúa là một loại côn trùng gây hại phổ biến thường gặp của cây lúa và chúng gây thiệt hại nghiêm trọng nếu không có biện pháp phòng trị đúng cách.
Trong bài viết này, hãy cùng AZ Farming tìm hiểu chi tiết về thông tin đặc điểm nhận dạng và một số cách phòng và trị loài Rầy nâu này nhé!
#1 Rầy nâu là gì?
Rầy nâu tên tiếng anh thường gọi Brown planthopper là một loài côn trùng gây hại cây trồng đặc biệt là cây lúa gạo. Chúng là một trong những loài gây hại phổ biến nhất đối với lúa, Chúng phá hại lúa trực tiếp thông qua việc ăn các bộ phận của cây và cũng có thể truyền hai loại vi rút (vi rút gây bệnh lùn sọc lá lúa và vi rút lùn sọc đen) gây hại lúa.
Trên Thế giới Rầy nâu hại lúa phân bố khắp nhiều ở: Australia, Bangladesh, Bhutan, Myanmar, Campuchia, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Nhật Bản, Hàn Quốc, Lào, Malaysia, Papua New Guinea, Philippines, Sri Lanka, Thái Lan và Việt Nam.
Một số thông tin bạn cần biết về loài Rầy nâu:
| Tên khoa học | Nilaparvata lugens |
| Tên thường gọi | Brown planthopper |
| Bộ (ordo) | Homoptera |
| Họ (familia) | Delphacidae |
| Loài (species) | N. lugens |
| Lớp (class) | Insecta |
| Chi (genus) | Nilaparvata |
| Giới (regnum) | Animalia |
| Vòng đời | 25-30 ngày |
#2 Đặc điểm nhận diện Rầy nâu hại lúa
Trứng: Rầy nâu thường đẻ thành từng ổ từ 5-12 quả nằm sát nhau, có dạng giống quả chuối tiêu, trứng mới đẻ có màu trong suốt, khi sắp nở thành màu vàng và có hai điểm mắt đỏ.
Rầy non: Có 5 tuổi, thân hình tròn. Lúc mới nở có màu xám trắng, sang tuổi 2-3 trở lên có màu nâu vàng. Chúng rất linh hoạt.
Rầy nâu trưởng thành: Có 2 dạng cánh là cánh dài và cánh ngắn, con đực nhỏ hơn con cái.
#3 Dấu hiệu nhận biết cây lúa bị Rầy nâu gây hại
Rầy nâu gây hại trực tiếp cây lúa:
– Rầy non (ấu trùng tuổi 1 đến tuổi 5) và rầy trưởng thành đều chích hút nhựa cây lúa làm nghẽn mạch dẫn, khi mật số cao gây ra hiện tượng cháy rầy.
– Lúa thời kỳ đẻ nhánh: Khi bị nhiễm bệnh thì hình thành các vết màu nâu đậm, nếu bị hại nặng thì làm cho cây vàng còi cọc, khô héo và chết.
– Lúa thời kỳ làm đòng, trổ bông: Khi mật độ rầy tấn công cao sẽ làm cây khô héo, hạt và bông lép đen một phần hoặc cả bông.
Rầy nâu gây hại lúa gián tiếp:
– Rầy nâu là môi giới truyền vi-rút gây bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá cho cây lúa.
– Bệnh vàng lùn, lùn xoắn lá do hai chủng vi rút gây ra (vi rút gây bệnh lùn sọc lá lúa và vi rút lùn sọc đen).
#4 Cách phòng trừ Rầy nâu hại lúa
Biện pháp canh tác
• Sử dụng giống lúa chống chịu sâu bệnh tốt, có khả năng chống chịu tốt với rầy nâu
• Vệ sinh đồng ruộng, dọn sạch lúa chét và cỏ quanh ruộng và ven bờ.
• Không trồng lúa liên tục trong năm, thời gian cách ly giữa hai vụ ít nhất 20 – 30 ngày.
• Không gieo sạ quá dày. Duy trì mực nước phù hợp để hạn chế rầy nâu chích hút vào thân lúa.
• Thường xuyên theo dõi, kiểm tra đồng ruộng, theo dõi mật độ rầy nâu để kịp thời xử lý.
• Cày ruộng kỹ sau khi thu hoạch, loại bỏ những gốc rạ nếu không sẽ tạo điều kiện cho rầy nâu hại lúa tiếp tục sinh sản.
Biện pháp phòng trị Rầy nâu bằng sinh học
Sử dụng thiên địch như: nhện ăn thịt, chuồn chuồn, bọ rùa, bọ xít mù xanh, bọ xít nước, ong ký sinh trứng rầy, nấm gây bệnh cho rầy nâu…. cũng góp phần ngăn ngừa và hạn chế mức độ thiệt hại mà rầy nâu gây ra cho đồng lúa.
Biện pháp trị Rầy nâu hại lúa bằng hóa học
Nếu quan sát đồng lúa thấy số lượng rầy nâu ở mức trung bình: 3 con/khóm lúa trở lên, thì cần xem xét số lượng thiên địch so với số rầy nâu:
• Nếu thiên địch nhiều gấp rưỡi so với rầy nâu trở lên thì cần điều chỉnh các biện pháp canh tác nhằm thay đổi điều kiện thuận lợi tránh rầy nâu tiếp tục phát triển và tăng sức chống chịu, bổ xung chất dinh dưỡng thêm cho cây lúa.
• Trong trường hợp số lượng thiên địch ít hơn rầy nâu thì cần sử dụng một số loại thuốc trừ rầy nâu ít gây hại cho các loài côn trùng có lợi như: Butyl 40 WDG , Actara 25 WG, Chess 50WG, Dupont Pexena 106SC, Dantotsu 50WG, Regent 800WG
Bà con có thể pha thêm vào mỗi bình phun khoảng 25-30ml dầu khoáng SK-Enspray 99EC để tăng hiệu quả trừ rầy.
#5 Mố số lưu ý khi sử dụng thuốc trừ rầy nâu gây hại cây lúa
Khi sử dụng bất kỳ loại thuốc bảo vệ thực vật nào, thì bà con cần tuân thủ nguyên tắc 4 đúng. Trong việc sử dụng thuốc trừ Rầy nâu hại lúa bà con cũng cần tuân thủ đúng nguyên tắc: Đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách:
Đúng thuốc: Sử dụng đúng loại thuốc theo khuyến cáo của cơ quan bảo vệ thực vật địa phương, không pha trộn nhiều loại thuốc..
Đúng nồng độ và liều lượng: Pha thuốc theo đúng nồng độ, liều lượng và phun đúng lượng nước theo hướng dẫn ghi trên nhãn thuốc.
Đúng lúc: Phun thuốc trừ sâu khi cần thiết không quá lạm dụng thuốc; thời gian phun thuốc tốt nhất là sáng sớm hoặc chiều mát.
Đúng cách: Phun trực tiếp vào gốc cây lúa. Trước khi phun thuốc bà con nên cho nước vào ruộng để rầy di chuyển lên trên tăng khả năng thuốc tiếp xúc với rầy.
Các loại sâu bọ côn trùng gây hại phổ biến
Xin Chào! Tôi là Bao Pham với sở thích nghiên cứu nông nghiệp tôi đã thành lập AZ Farming, với mong muốn đồng hành cùng những người yêu thích nông nghiệp và làm vườn…Cùng xây dựng một nền nông nghiệp xanh sạch hiện đại bền vững.